20 jan Goede voornemens: waarom gaat het zo vaak mis?

En wat je kan doen om wél blijvend te veranderen.

80% van de Nederlanders maakt  goede voornemens voor het nieuwe jaar (onderzoek ING, 2019). Je ‘minder druk maken’, ‘meer sporten’, ‘stoppen met roken’ zijn de bekendere voorbeelden, maar ook ‘beter omgaan met geld’, je ‘leven ordenen’ en ‘beter voor de kinderen zorgen’ staan in de top 50 van goede voornemens in Nederland. 

Goede voornemens komen allemaal voort uit de wens om een beter mens te worden en/of om een beter leven te krijgen.  Toch faalt 25% van de goede voornemens al binnen 2 weken na de start ervan.

Waarom is veranderen zo moeilijk?

Blijvend veranderen is een lastige bezigheid. Als je niet slaagt in het realiseren van je doel, leidt dat vaak tot persoonlijke teleurstellingen. En deze teleurstellingen leiden vervolgens weer tot negatieve gevoelens die toekomstige veranderingen eerder tegenwerken dan bevorderen. Er is veel onderzoek gedaan naar de oorzaken van het niet slagen van veranderprocessen.  In deze blog besteden we aandacht aan de belangrijkste daarvan.

1. Zelfoverschatting: Als mensen hebben wij sterk de neiging om onszelf te overschatten. Onze eigen kracht, de mate van volharding en de noodzakelijk vaardigheden slaan we vaker hoger aan dan hoe we in werkelijkheid zijn. Wees dus realistisch over wat je in een bepaalde periode kán veranderen.
   
2. Te grote stappen:willen nemen: We kennen allemaal mensen die meer willen bewegen en dan direct willen beginnen met 8 kilometer hardlopen. Dat loopt vaak uit op een teleurstelling. Waarom start je niet met 2 minuten rustig lopen en dan 4 minuten wandelen en bouw je dit daarna rustig uit? Maak een plan met kleine haalbare stapjes, waardoor je ook tussendoor kunt genieten van je successen. Zo hou je het makkelijker vol.
   
3. Ambivalentie: Veranderen betekent ook dat je oude gewoontes los zult moeten laten. Dan kan soms lastig zijn als daar vooraf niet goed over na is gedacht. Belangrijk bij veranderen van gedrag is dat de winst voor jezelf zwaarder weegt dan het verlies of de investering die je moet doen. Bijvoorbeeld dat je het belangrijk vindt om je aan je weekbudget te houden, dan nu die nieuwe jas te kopen omdat die in de aanbieding is, en dat dat voornemen het waard is om even niet gezellig te gaan shoppen met je vriend of vriendin.

4. Gebrek aan steun: Blijft in je omgeving alles gelijk of is je omgeving het absoluut niet eens met je veranderplannen? Dan is het volhouden van je nieuwe gedrag nóg lastiger.  Houd sowieso je voornemens niet geheim! Delen van je gewenste verandering, geeft een hele goede stok achter de deur.Stel je een omgeving voor waar iedereen rookt en jij de enige bent die wil gaan stoppen. Dat maakt veranderen een behoorlijk opgave. Het is dan aan te raden om supportmaatregelen te organiseren. Je kan bijvoorbeeld een partner of een vriend vragen je te helpen door geen sigaretten meer aan te bieden, gele briefjes plakken op plaatsen die relevant zijn of een maximale besteding op je bankpas te zetten om impulsuitgaven te voorkomen.

5. Geen plan: Je hebt wel motivatie, maar geen plan. Je hebt een doel, maar geen beeld van de weg ernaar toe. Hoe ga je beter om met geld? Hoe word je zelfredzamer? Hoe ga je zorgen voor meer harmonie in het gezin?

Veranderen lukt vaak niet in één keer

Het goede nieuws is dat heel veel mensen wel slagen in hun veranderingen, niet altijd de eerste keer maar uiteindelijk lukt het. Dit komt doordat je bij verandering door verschillende fases van gedragsverandering gaat.

De Effectenmonitor werkt met een internationaal veel gebruikt model dat dit beschrijft . Het is het Transtheoretisch model (TTM, Prochaska & Di Clemente, 1982), beter bekend als het ‘Stages of Change-model’.

Kortweg komt het volgens dit model erop neer dat je überhaupt eerst bewust moet zijn van je vraag, en dan na de voorbereiding en planning uiteindelijk begint met het in de praktijk brengen van je nieuwe gedrag. Lukt het je om dit te blijven doen (onderhouden), dan heb je na een tijdje een nieuwe gewoonte ontwikkeld en heb je grote kans dat je verandering blijvend is.

Terugval in het veranderproces hoort bij veranderen, maar is zeker geen falen als je maar weet hoe je weer door kan pakken.

Zelf veranderen? Maak een reisplan

Veranderen is voor iedereen mogelijk als je het maar goed voorbereid en je het ziet als een mooie reis die je gaat maken.

1. Knip je ambitie op in kleine realistische doelen. En maak deze zo concreet mogelijk. Dus niet: ‘ik wil over twee maanden een halve marathon lopen’, maar ‘ik wil over 6 weken een half uur zonder stoppen kunnen hardlopen’.  En daarna een uur. En daarna 10 km binnen een uur……. Of ook niet:  ‘ik wil niet zoveel geld uitgeven dit jaar’, maar ‘ik wil maximaal 75 euro per week uitgeven aan boodschappen’..Vergeet ook niet jezelf te belonen voor alle tussentijds behaalde successen!

2. Wees je bewust van wat je opgeeft, maar vooral van wat  je ervoor terug krijgt. Fitter wakker worden, door doordeweeks niet te drinken bijvoorbeeld.
3. Vertel mensen over je doelen en organiseer je steun.
   Met een stok achter de deur en maatjes die je helpen herinneren aan je doel of zelfs (gedeeltelijk) meedoen, is verandering veel gemakkelijker vol te houden.

4. Bedenk wat je doet als het even tegen zit. 
   Terugval kan erbij horen, maar dat betekent niet dat je je voornemen dan ook gelijk helemaal moet laten zitten. Besef dit en herpak jezelf. Je was al zo goed bezig!
   

Het  team van de Effectenmonitor wenst u veel succes met de goede voornemens.

NB: Voor professionals, kan een model als ‘Stages of Change’ helpen om iemand te begeleiden richting zijn gewenste gedrag. Dit model ligt ten grondslag aan de instrumenten die Effectenmonitor biedt aan professionals en inwoners. Er zijn ondere andere monitoren voor ouderenzorg, schuldhulpverlening, mantelzorg, opvoedvraagstukken etc. Veranderpotentieel van mensen en voortgang hierop wordt in kaart gebracht vanuit de leefwereld van de cliënt of inwoner. Dit geeft hem/haar houvast en perspectief in het veranderen van gedrag en aanleren van nieuwe vaardigheden.  Meer weten? Wij vertellen je graag meer. info@Effectenmonitor.nl